اثر سطوح مختلف نیتروژن و سلنیوم بر کارایی مصرف نیتروژن و برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی پیاز خوراکی (Allium cepa L.)

به‌منظور بررسی اثر سلنیوم و نیتروژن بر برخی ویژگی‌های رشدی و بیوشیمیایی پیاز خوراکی (توده‌ی زرد اصفهان)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل بر پایه‌ی طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه رازی و در سال 1396 اجرا شد. در این آزمایش فاکتور اول شامل زمان تقسیط کود نیتروژن (بر اساس آزمون خاک که شامل 500 کیلوگرم اوره در هکتار بود) در شش سطح شامل (عدم مصرف کود، کل کود در زمان نشاء، یک‌دوم کود در زمان نشاء، یک‌سوم کود در زمان نشاء، یک‌دوم کود در زمان نشاء+ یک‌دوم کود در زمان شروع سوخ‌دهی، یک‌سوم کود در زمان نشاء+ یک‌سوم کود در زمان شروع سوخ‌دهی+ یک‌سوم کود در زمان توسعه سوخ) و فاکتور دوم محلول‌پاشی برگی سلنیوم در سه سطح (صفر، ۱۰ و ۵۰ میلی‌گرم بر لیتر سلنات سدیم) بود. با مصرف سه مرحله‌ای کود نیتروژن بیشترین میزان عملکرد پیاز (44/21 کیلوگرم بر مترمربع)، وزن تر پیاز (83/251 گرم در سوخ)، طول سوخ (190/84 میلی‌متر)، قطر سوخ (66/78 میلی‌متر)، فنول کل (87/19 میلی‌گرم بر گرم وزن تازه)، فلاونوئید کل (30/9 میلی‌گرم بر گرم وزن تازه) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی (44/11 درصد) مشاهده شد. سلنیوم نیز تأثیر مثبتی بر صفات مورد بررسی (عملکرد، وزن تر، طول و قطر سوخ و فلاونوئید کل) داشت. با توجه به نتایج به‌دست آمده کاربرد توأم سلنیوم همراه با نیتروژن نقش بسیار مهمی در بهبود خصوصیات رشدی پیاز از جمله وزن خشک سوخ (73/84 گرم در سوخ) و نیز کارایی بهره‌برداری نیتروژن (1 کیلوگرم بر میلی‌گرم وزن خشک سوخ) داشت. در نتیجه کاربرد سه مرحله‌ای کود نیتروژن (مصرف یک‌سوم در زمان کشت نشاء+ یک‌سوم در زمان شروع سوخ‌‌دهی+ یک‌سوم در زمان توسعه سوخ همراه با 50 میلی‌گرم بر لیتر سلنات سدیم) توصیه می‌شود.